Lật lại trang kí ức

Tây Bắc, tháng 10 năm 2015.

Tả Van tháng năm ấy là một thôn làng ưa nhìn với những thửa ruộng bậc thang xanh ngắt kéo dài, cùng dòng suối mát trong cong lượn hiền hoà. Những căn nhà lợp mái lá nguyên sơ dưới khe núi trong khói lam chiều thật an yên và giản dị.

Có một Tả Van bình yên trong tôi từ nhiều năm trước.

Tụi mình lang thang đại lộ rồi lần theo những lối nhỏ, lên đồi rồi lại xuống suối để dần dà cảm giác nét hoang vu, huyền ảo và cách sống dung dị của nơi đây.

Tả Van vào một ngày tháng 10 đầy nắng.

Những chú chó béo núc lười nhác, mắt lim dim nằm ở dưới mái hành lang mà sưởi. Mặc nắng, mặc gió chú người làm nông vẫn ra đồng chăn vịt ; những đứa bé dùng hết sức mình bò soài ra đất thoả sức nô đùa. Thời thơ ấu bỗng tràn về trong tiếng cười khánh khách của tụi nhỏ thấy mà thương.

Những đứa trẻ vùng cao đùa vui trong nắng.

Tả Van của tháng ngày ấy đã minh chứng cho cuộc hội ngộ kì diệu như câu chuyện cổ tích diễn ra giữa đời thật. Chuyện kể rằng:

Vào 12 tiếng sáng nọ của nửa thập kỷ trước, có 3 cô bé người kinh vì say đắm chiêm ngưỡng quang cảnh thế giới tự nhiên đẹp tuyệt vời của miếng đất tả van mà đi đắm chìm vào một cánh rừng nhỏ, cả đám bình tâm chụp lại cung đường, bông hoa rừng ven đường đi, chụp cả chú nhện đang hăng say giăng tơ tuốt trên cành cây cao để tự động viên.

Dẫu có lạc đường cũng phải bình tĩnh chụp một bức ảnh đẹp.

Chẳng ai chịu khóc than, nên một bà lão dáng người nhỏ bé, đầu vấn chiếc khăn xanh, lưng đeo gùi, tay cầm chiếc dù chống ngược, đôi chân đi ủng bỗng dưng tự nảy sinh và thắc mắc các cháu đi đâu đấy ? dạ, cháu nghe kể ở mới đây có một rừng trúc đẹp tuyệt vời mà đi nãy giờ chúng cháu bị thất lạc ở nơi đây ạ. Một đứa da đen đại diện nói.

Bà – nhân vật chính trong câu chuyện cổ tích của mình.

Thế rồi, bà lão nhanh trí dẫn 3 cô bé lần theo cung đường nhỏ đầy đất để đi đến cánh rừng trúc đẹp tuyệt vời ở lưng chừng đoạn dốc.

Lần đầu được thưởng thức nét đẹp của cánh rừng xanh ngát với rất nhiều thân cây cao tăm tắp chọc thẳng bầu trời, trong cơn gió các chiếc lá xen lẫn vào nhau xào xạc nghe như lời ca tiếng hát, 3 cô bé lơ mơ ngỡ mình là phụ nữ hiệp khách oai hùng trong một sản phẩm điện ảnh cổ trang nguy nga.

Rừng trúc trong ánh nắng chói chang.

Cảnh cuối phim vừa đóng lại, sợ bọn nữ hiệp vụt đi mất, bà lão vội chạm tay nhau chúng không bỏ đi và dẫn trở về nhà, bắt chúng thưởng thức cơm bổ sung nước và thư giãn.

Trong ngôi nhà gạch đỏ nguyên sơ ở khu vực yên tĩnh ngày nay bỗng rộn rả tiếng nói cười, 3 cô bé đua nhau rêu rao cho bà nghe về những cuộc hành trình đắc chí của mình mà quên rằng bà đã từng ngang qua một thời thanh xuân hoành hành ngang dọc chẳng kém gì ai.

Bọn "nữ hiệp" cùng bà và dì tách măng chuẩn bị bữa cơm trưa.

Nắng dâng cao rọi thẳng xuống đỉnh đầu, bà ông lão âu lo lũ trẻ với chiếc bụng đói meo sẽ chưa đủ sức để tiếp tục hành nên bắt chúng lưu lại dùng cơm trưa cùng các thành viên trong nhà. Là vì buổi ăn kinh điển, ngon nhất và đượm tình nhất mà 3 cô bé nhận được trong thời gian suốt chuyến du lịch tây bắc năm ấy.

Bữa cơm trưa ngon nhất và đượm tình nhất mà mình được ăn cùng gia đình người Giáy.

Một ít luyến tiếc, một ít ngại ngần trong cảnh rời xa không hề dễ dàng diễn đạt bằng tiếng nói. Bà lão cố không để lộ cặp mắt đỏ hoe sau những nếp gấp của thời gian, cô bé đưa tay ghì chặt cánh mũi để những xúc cảm chảy ngược vào trong, có vẻ như trong ai cũng bị hẫng đi một nhịp thở.

Cuộc gặp gỡ nào rồi cũng đến hồi kết, 3 cô bé không ngừng khăn gói lên đường, căn hộ của bà lão gia tăng khoảng cách, xa từ từ và biến mất sau hàng tre xanh.

Chiếc ảnh kỉ niệm chụp cùng gia đình bà trong chuyến đi lạc thú vị.

Cuộc hội ngộ kì diệu hôm ấy đã khiến cô bé da đen cho rằng, bà lão với cái tâm nhân ái, tốt bụng, hào sảng và phóng khoáng xuất hiện trong cánh rừng tả van hôm ấy thực sự là bà tiên trong những câu chuyện cổ tích thuở xưa bà ngoại vẫn thường hay rêu rao.

Chuyến xe đêm hối hả nối tiếp chuyến bay trở lại tp hcm, đong đầy những niềm vui mừng và hy vọng mong một ngày được thấy lại người xưa.

Một cái chớp mắt đã hoá 5 năm

Trở lại khám phá sapa sau chuyến chinh phục đỉnh núi ở lai châu, mình có dự kiến vào lại tả van tìm gặp cổ nhân. Trong lòng bỗng kịch tính, có chút không an tâm và cả sự chờ mong.

Nửa thập kỷ rồi, cung đường nay đã khác, liệu cổ nhân vẫn không quên mình chăng ? Tả Van rất quen tuy nhiên cũng thật lạ khiến những xúc cảm trong mình trở thành lộn xộn hơn.

Đường vào Tả Van nay đã rộng hơn xưa, vừa quen lại vừa lạ.

Dừng bên căn chợ cóc trước cổng trường tiểu học, mình tần ngần đứng đấy thật lâu nhìn đoàn người nườm nượp và trông chờ được thấy cố nhân. Tuy nhiên điều kì diệu của nửa thập kỷ trước đã không xảy đến trong bối cảnh có tính sắp xếp này.

Mình lôi chiếc mobile từ trong túi áo ra, lướt vào mạng xã hội hồi phục lại bức hình xưa kia từng chụp chung với bà, rồi tìm ai đó để tìm hiểu. Có ai biết bà hớ không? có ai biết bà lão trong bức hình này đang ở đâu không, xin chỉ tôi với ? tôi muốn hồi phục lại bà chỉ để thắc mắc bà có khoẻ không. Tâm ý bỗng quát lên những thắc mắc như vậy !

Từng chút, dần dà, như trò chơi men theo dấu vết, chúng ta rất nồng nhiệt giúp mình tìm gặp người bà thời gian trước đây. Mình nhát đi vào đám cưới, chạy hết nhà này sang nhà khác, không phải tìm gặp cô dâu chú rể để nâng ly chúc phúc mà là vẻ mặt lơ ngơ vẫn không tìm được bà tiên thời gian trước đây của bản thân và đồng thời là khách mời trong bữa tiệc hôm đó.

Sau cùng, bà ở đâu mình vẫn không hề hay biết tuy nhiên thuận lợi lại gặp được mai - cháu gái của bà. Trò chơi trốn tìm trong tiệc cưới ở một nơi chưa từng biết, mình chỉ dám chơi một kỳ này thôi, thật đấy.

Không ngờ mình đã cả gan chơi trốn tìm trong buổi tiệc cưới này.

Mình theo mai về ngôi nhà xưa để gặp lại bà, những mảng xanh của vườn tược có vẻ như bị hẹp lại và đường lộ có vẻ có chiều rộng hơn trước. Nhiều điều đều có các thay đổi ít nhiều, tuy nhiên con dốc đi ngang rừng trúc dẫn đường vào nhà bà thì vẫn giống như thế.

Đoạn vào nhà bà vẫn là con đường đất năm xưa.

Phía xa đã thấy dáng bà lụi hụi phơi dược phẩm, cả đống từ ngữ được xếp gọn thành câu hoa mỹ trong đầu chợt gãy vụn, mình chỉ có thể nêu ra câu chào và lời hỏi han thành tâm nhất.

Vừa vui sướng, vừa cảm động vì từng nhiều năm không liên hệ từ buổi gặp thứ nhất mà mãi đến giờ bà vẫn nhớ tới mình. Kề nhập vai nhau, một chiếc ôm nhẹ nhất vạn lời nói, bà khẽ đưa tay lên quẹt nhẹ cặp mắt rồi móm mém cười duyên, chẳng phải cơn gió chiều nay bụi bay vào mắt mà bậc cao niên lúc vui sẽ như vậy, phải không bà ?

Căn nhà gạch đỏ vẫn như ngày đầu mình tới thăm.

Căn hộ vững chắc vẹn nguyên theo năm tháng tuy nhiên nay vắng dáng cổ nhân. Mình đã hết cơ hội gặp lại người khác đã từng xuất hiện trong bức hình kỉ niệm thời gian trước đây nữa rồi.

Chiếc ảnh năm xưa được trưng ở đấy từ rất lâu rồi.

Nửa thập kỷ là một lúc không quá ngắn tuy nhiên đủ dài để diễn ra các thay đổi đột xuất ở nơi đây. Hôm ấy, tiếng nói cười rộn vang, ròn rã cùng mấy đứa cháu của bà đã vỗ về một nốt lặng trong mình.

Mút, đứa chắt của bà - người gieo tiếng cười cho cả gia đình.

Lần trở lại này mình có những cảm giác hay ho hơn trong chính căn hộ mình từng ghé thời gian trước đây. Mình được vào vườn tre tự tay hái những cây măng xanh non mơn mởn, lần đầu tiên thấy hoa của cây rau ngò tây, những cây cải mèo sum xuê trĩu hạt xem mà mê.

Những thứ hay ho được tìm thấy trong khu vườn của bà.

Dì chỉ cho bản thân loại cây tím là để quét màu với các chõ xôi. Nghe xong, mình hí hứng hái một nhúm lá vò nát trong gan bàn tay rồi chạy ùa vào nhà lấy nước sôi để làm thử nghiệm. ' wao, bất ngờ chưa, cái cây màu xanh cho ra màu tím rịm tìm sim thật này ' , mình phấn chấn.

Trải nghiệm tạo màu tự nhiên của người đồng bào vùng cao.

Đêm nay mình sẽ ngủ lại nhà bà, để hưởng thụ bầu không khí trong lành của vùng núi cao. Sáng sớm nghe chim hót líu lo chào ngày mới, vươn vai ra sân ngắm mây trời lơ đãng trôi, rồi lon ton theo dì ra vườn hái thêm ít rau làm bữa cơm trưa, chiều đến bắt ghế ra hành lang ngồi ngắm mặt trời lặn trượt nhẹ trên triền đồi rồi lặn mất. Hoàng hôn đỏ rực trước sân nhà bà.

Ngày trở lại bản tả van dù quang cảnh có phần điều chỉnh tuy nhiên tình người vẫn luôn nồng hậu như thuở ban sơ, mình được gắn kết với vài người trẻ dễ thương, luôn kiêu hãnh đặc trưng đồng bào giáy và bà vẫn là nhân vật chính trong câu chuyện cổ tích thời gian trước đây của bản thân.

Căn nhà cũ và một chiếc cảnh kỉ niệm mới chụp cùng bà và những đứa cháu.

Vì những yêu quý mà nơi đây dành dành tặng mình, vì bạn bè trẻ mới quen, vì những việc hấp dẫn chưa hết trong thôn làng, vì những vẻ đẹp ít người biết tới vẫn lẩn trốn ở một địa điểm nào đó mà mình chưa tìm tới ...nên mình sẽ trở lại Tả Van vào một ngày không xa đơn vị sẽ tính bằng tháng không phải bằng năm, nhất quyết vậy.

Bạn nhớ nhé, khám phá sapa không chỉ có bản cát cát, bản lao chải mà lại có một tả van thanh tú, hiền hoà, nồng hậu và mến khách, rồi biết đâu bạn cũng có các cuộc gặp khoái chí tạo ra câu chuyện cổ tích giữa thường ngày.